Fact sheets Strategic Housing Locations in The Netherlands (NL)

Nederland heeft grote behoefte aan goede woningen in een fijne, hoogwaardige leefomgeving, zeker in de stad. Waar is plek om te bouwen? Om meer inzicht te krijgen in de kansen en mogelijkheden van de zeven belangrijkste verstedelijkingsregio’s in Nederland, heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) Studio for New Realities en RUIMTEVOLK gevraagd om hands-on factsheets op te stellen.

Challenges

Nederland staat voor een grote verstedelijkingsopgave: steeds meer mensen trekken naar de stad. Om deze groei in goede banen te leiden, te voorzien in voldoende kwalitatieve woningen en integrale leefomgevingskwaliteit, wordt in de Nationale Omgevingsvisie de Verstedelijkingsstrategie benoemd. Hierbij wordt ingezet op ‘zorgvuldig en gebiedsgericht maatwerk vanuit een brede benadering’ met drie belangrijke pijlers: de kwaliteitseisen van de omgeving, ruimtelijk-fysieke behoeften en verstedelijkingsmogelijkheden. Voor de uitwerking van de verstedelijkingsstrategie in relatie tot gerelateerde strategieën als de Woondeals, MIRT en de Woningbouwimpuls, is behoefte aan diepgaand onderzoek van een aantal strategische woningbouwlocaties. Dit gaat niet alleen om de voorspelde kwantitatieve bouwopgave van zo’n 1 miljoen woningen tot 2040 - dit is ook een kwalitatieve opgave waarbij afwegingen en keuzes gemaakt moeten worden over kansrijke bouwlocaties en woningbouwplannen (zoals bijvoorbeeld plantype, type woningen en woonmilieu).

Approaches

De grote bouwopgave is een kans om bij te dragen aan de realisatie van kwalitatieve en duurzame stedelijke gebieden. Om te helpen bij de keuze voor strategische ontwikkellocaties, hebben we een overzicht ontwikkeld met de stand van zaken, ontwikkelpotentie en afwegingscriteria in de zeven regio’s in Nederland waar de verstedelijkings-opgave het grootst en/of meest urgent is:

• Metropoolregio Amsterdam
• Metropoolregio Utrecht
• Zuidelijke Randstad
• Stedelijk Gebied Eindhoven
• Regio Groningen – Assen
• Regio Arnhem – Nijmegen – Foodvalley
• Regio Zwolle

Het resultaat is een serie van overzichtelijke factsheets met beelden en beschrijving van locatiekenmerken, zoals huidige dichtheden van de bebouwing en bereikbaarheid. Het geheel heeft hiermee tot doel om een overzicht te geven om afwegingen te maken voor gebiedsgericht in te zetten budget vanuit het Rijk. Het onderzoek verschaft inzicht in voorwaarden voor een succesvolle integrale aanpak om te kunnen komen tot een ontwikkelstrategie, in aantallen en in de tijd uiteengezet.

Solutions

In de factsheets zijn ruim 100 locaties opgenomen, geselecteerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dit onderzoek kan daardoor bijdragen aan het ruimtelijk-ordeningsdebat rondom de in te zetten strategie voor de woningbouw. De factsheets zijn zo opgebouwd dat de afwegingen, vereenvoudigd gesteld, vanuit drie richtingen aangevlogen kunnen worden:

1. Kwantitatieve focus en quick wins: Inzetten op locaties die in kwantitatieve zin een belangrijke bijdrage leveren aan versnelling en die op korte termijn uitgevoerd kunnen worden zonder directe belemmeringen (zoals belemmeringen vanuit het stikstofvraagstuk (PAS), versnipperd eigendom of benodigde bestemmingsplanwijzigingen).
   
2. Kwalitatieve focus en quick wins: Inzetten op locaties die in kwalitatieve zin een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kwalitatieve en duurzame (stedelijke) gebieden en die strategisch gezien verstandig zijn, dus inzetten op plekken waar de vraag om woningen het grootst is en hier in relatief kort tijdsbestek aan voldaan kan worden.
   
3. Kwalitatieve focus gericht op doelgroepen: Inzetten op behoefte, voor wie bouwen we en welke locaties, type woningen en woonomgevingen horen hierbij? Wederom gericht op locaties die in kwalitatieve zin een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kwalitatieve en duurzame (stedelijke) gebieden en die strategisch gezien verstandig zijn, dus inzetten op plekken waar de vraag om woningen het grootst is en hier in relatief kort tijdsbestek aan voldaan kan worden.

Deze Factsheets Strategische Woningbouwlocaties zijn samen met de Atlas Verstedelijkingstrategie (gemaakt door Must) in de zomer van 2020 aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties overhandigd. Gezamenlijk vormden zij input voor sessies met regiocontacten uit de zeven regio’s, om deze beide bronnen van informatie te delen en als input te gebruiken voor te maken afwegingen voor strategische woningbouwlocaties en daarmee te komen tot verstedelijkingsstrategieën.